Buitenslaander
Identificatie |
| Objectnummer | V1991-1301 |
| Locatie van bewaring | Karrenmuseum |
Typologering |
| Objectcategorie 1 | karren |
| Objectcategorie 2 | 2-wielige voertuigen |
| Objectnaam | aardkar |
| Titel | Buitenslaander |
Beschrijving |
| Opbouw | Getrokken, tweewielig (luchtbanden) ongeveerd voertuig. Een onderstel met ijzeren as en houten schoren. Berriestel (2 berriebomen, 6 scheien) scharnierend verbonden met inspan (2 berriebomen, 3 scheien), montage binnenom. 2 stoksteunen. Een bak met 2 vaste gesloten zijleren (5 rongen in rongbeugels, bovenboom met beugels voor opzetborden, beugels voor zijleesten), 2 opzetborden (rechts en vooraan), een tweedelig voorbord en een achterbord. Schee aan de voorzijde van de bak.
De kleurstelling van deze kar is blauw. |
| Beschrijving | Een aardkar is een getrokken kleine tweewielige kipkar, hoofdzakelijk gebruikt voor het transport van grond en mest. Naast de kruiwagen was de aardkar, in het bijzonder bij de boeren, het vervoersmiddel bij uitstek. De aardkar werd gebruikt voor het transport van alle soorten lasten, maar kon eveneens voor personenvervoer ingezet worden. Het belangrijkste kenmerk van de aardkar is dat de berriebomen van het berriestel en deze van het inspan uit afzonderlijke delen bestaan, die door een spil scharnierend met elkaar verbonden worden. De aardkar kan gekipt worden terwijl het trekdier ingespannen staat. Deze kipconstructie wordt met een laadhout vergrendeld. Afhankelijk van de montage van het inspan met het berriestel, spreekt men enerzijds over een gewone aardkar en anderzijds over een bakkar of een buitenslaander.
Dit voertuig is een buitenslaander met luchtbanden. De berriebomen van het inspan lopen onder de bak door en worden, draaiend rond een spil, aan de binnenzijde van de berriebomen van het berriestel gemonteerd. Deze constructie maakt dat het laadvlak groter is dan deze van de gewone aardkar. Het laadvermogen varieert tussen 1500 en 3000 kg.
De buitenslaander ontwikkelde zich als een vrachtvoertuig buiten de landbouwsector. Het model kreeg vanaf 1900 ook een plaats binnen de landbouw, waar deze ter vervanging van enerzijds de gewone aardkar en anderzijds de hoogkar aangewend kon worden.
Rond 1930 werden de eerste voertuigen van luchtbanden voorzien, een evolutie die zich vooral na 1945 sterk doorzette. Aanvankelijk werden luchtbanden alleen onder de aardkar of kipkar gemonteerd en niet onder de hoogkar. De smid monteerde een v-vormig ijzer op de as van de luchtbandwielen, zodat dezelfde hoogte als de originele opstelling op houten wielen behouden kon blijven. Het nadeel van deze luchtbanden was dat de kar snel tot aan de as in de modder weg kon zakken. In dit geval deed de boer beroep op de kar met hoge houten wielen of op de slede. |