Speelwagen
Identificatie |
| Objectnummer | V1993-0376 |
| Bouwperiode | einde 18de eeuw |
| Locatie van bewaring | Karrenmuseum |
Typologering |
| Objectcategorie 1 | rijtuigen |
| Objectcategorie 2 | 4-wielige voertuigen |
| Objectnaam | speelwagen |
| Titel | Speelwagen |
Beschrijving |
| Beschrijving | Deze wagen met bloktang, korte langboom en twee draaipunten wordt een speelwagen genoemd. De speelwagen, ook wel linnenwagen, kleedwagen of jachtwagen, was oorspronkelijk een licht model wagen met een linnen kap gespannen over houten huifhoepels. Het betreft een vierwielig, doorgaans ongeveerd voertuig hoofdzakelijk bestemd voor personenvervoer en bij gelegenheid ook voor licht agrarisch transport.
Dit type wagen werd in de loop van de tweede helft van de zeventiende eeuw voor de elite gebouwd en speciaal ingericht voor het transport van personen. De zitplanken werden opgehangen tussen de zijleren, een hoog achterbord beschermde tegen de wind en de mogelijkheid was voorzien om een kap op de wagen te zetten tegen nat weer. Deze wagens waren origineel bedoeld voor plezierritjes (speelreisjes) over landwegen en werden daarom ‘speelwagens’ genoemd. Waarschijnlijk al in de achttiende eeuw, maar zeker in de negentiende eeuw kwamen speelwagens ook in zwang bij het meer welvarende deel van de boerenstand.
Voor zover is na te gaan, was de speelwagen van oorsprong een typisch Hollands verschijnsel, dat zich in de loop van de achttiende eeuw en negentiende eeuw verspreidde naar andere delen van Nederland. Op de Zeeuwse eilanden bestonden waarschijnlijk ook al in de achttiende eeuw speelwagens met een doorlopende langboom en één draaipunt. Vanaf het einde van de negentiende eeuw kwam de speelwagen ook als een geveerde wagen zonder langboom voor. |