Lijkwagen Merksplas-kolonie
Identificatie |
| Objectnummer | V1975-2512 |
| Bouwperiode | Bouwjaar voor 1914 |
| Locatie van bewaring | Karrenmuseum |
Typologering |
| Objectcategorie 1 | wagens |
| Objectcategorie 2 | 4-wielige voertuigen |
| Objectnaam | lijkwagen |
| Titel | Lijkwagen Merksplas-kolonie |
Beschrijving |
| Beschrijving | Een lijkwagen is een getrokken vierwielig voertuig ontworpen voor het transport van een overledene in een doodskist.
Constructief worden er twee hoofdtypes onderscheiden: de achterlader en de zijlader.
Een zijlader is een lijkwagen waar men de doodskist langs de zijkant van de wagen op een draaibaar plateau plaatst. De kist kan vervolgens in de lengterichting van de wagen gedraaid worden. Dit type lijkwagen is groter dan een achterlader, waar de kist langs de achterzijde op ‘rolletjes’ in de wagen geschoven kan worden.
Lijkwagens werden ingedeeld volgens klasse, waarbij de wagens varieerden van sobere, eenvoudige, tot bombastische overladen modellen waar men amper de kist nog zag liggen. Over het algemeen spreekt men van een eerste, tweede, derde en vierde klasse lijkwagen. De eerste klasse was bestemd voor de hoogste rang en stand, waarbij zowel het rijkelijk geornamenteerde voertuig als de paarden opgetuigd werden met rouwdekens en pluimen. Bij de tweede, derde en vierde klasse zakte de prijs, maar was er ook opvallend minder uiterlijk vertoon.
Deze lijkwagen van de laagste klasse is een achterlader afkomstig uit de voormalige Merksplas-Kolonie. Dit voertuig werd van 1908 tot 1975 gebruikt om het stoffelijk overschot van landlopers van de instelling naar de begraafplaats te vervoeren. Van 1866 tot 1993 was het in België strafbaar om op straat te leven en te bedelen. Wie geen geld op zak had om een brood te kunnen kopen, werd gedwongen naar een instelling gestuurd. De kans was groot dat je als man terecht kwam in de verre Noorderkempen, meer bepaald in de Wortel- of de Merksplas-Kolonie. In het totaal zouden er hier zo’n 55.000 landlopers gewoond en gewerkt hebben. |